Uluslararası Uzay İstasyonu, Dünya’yı yörünge alan büyük bir uzay aracıdır.
Uluslararası Uzay İstasyonu modüller halinde ve birkaç ulusun işbirliğiyle uzaya gönderilmiştir. Dünya‘dan yaklaşık olarak 400 km yularıda bulunan uzay aracının saatteki hızı 27,743.8 kilometredir.
Uluslararası Uzay İstasyonu Ne Kadar Eski?
Uluslararası Uzay İstasyonu’nun ilk modülü 1998 yılında Rus roketiyle fırlatılan Rus Zarya kontrol modülüdür. Uzay aracı Endeavour da iki hafta sonra Zarya ile yörüngede buluştu. Bu araç, Amerikan bağlantı noktasını taşıyordu.
İnsanların yaşayabilmesi için, sonraki iki hafta boyunca da başka modüller eklendi. 2 Kasım 2000’de istasyonu ilk ekip ulaştı ve farklı uzay ajanslarının katkılarıyla uzay istasyonunun inşası 2011 yılında tamamlandı. O zamandan beri de UUİ insanlara kesintisiz hizmet veriyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu Ne Kadar Büyük?
Uzay istasyonu altı kişilik bir ekibi ve ziyaretçileri barındırabilir. Dünya üzerinde istasyonun ağırlığı yaklaşık 500 ton olurdu. Güneş enerjisi sağlayan tertibatı da dahil ölçüldüğünde istasyonun büyüklüğü bir futbol sahası kadardır. Bu alanda Amerika, Rusya, Japonya ve Avrupa’nın laboratuvarları da vardır.
 |
| Uluslararası Uzay İstasyonu’nun içi |
Uluslararası Uzay İstasyonu’nun Bölümleri Nelerdir?
Astronotların araştırma yaptıkları bilim laboratuvarları haricinde de, uzay istasyonunda pek çok bölüm vardır. Uzay istasyonunun Ruslar tarafından hazırlanan ilk modülü istasyonun doğru düzgün çalışabilmesi için temel sistemleri içeriyordu. Bu, ayrıca ekip üyelerine yaşama alanı da sunuyordu. “Nod” denen modüller uzay istasyonunun bölümlerini birbirine bağlar.
Uzay istasyonunun yanlarında ise Güneş‘ten enerji toplayan güneş enerjisi panelleri uzanır. Bu sayede, elektrik enerjisi elde edilir. Bu paneller uzun köprülerle istasyona bağlanırlar. Bu köprülerde uzay istasyonunun sıcaklığını kontrol eden radyatörler vardır.
Uzay istasyonunun dışına robotik kollar bağlıdır. Bu robot kollar istasyonun inşasında kullanılmıştır. Bunlar, astronotlar dışarıda uzay yürüyüşü yaparken de kullanılırlar. Diğer kollardan ise, bilimsel deneylerde yararlanılır.
Astronotlar uzay yürüyüşlerine hava kilitleri sayesinde gidebilirler. Kapıların kenetlenmesiyle diğer uzay araçları da istasyona bağlanabilirler. Bu sayede yeni ekip ve ziyaretçiler istasyona gelebilirler. Astronotlar Rus Soyuz uzay araçlarıyla istasyona gelirler. Robotik uzay araçları kenetlenen kapılar aracılığıyla erzak da taşırlar.
 |
| Soyuz uzay aracı |
Uluslararası Uzay İstasyonu Neden Önemli?
Uzay istasyonu insanların uzaydaki varlıklarını sürdürebilmelerine olanak sağlamıştır. İlk ekip istasyonuna ulaştığından beri insanlar uzayda yaşıyor. Uzay istasyonlarının laboratuvarları sayesinde başka hiçbir yerde yapılamayacak olan araştırmalar yürütülüyor. Oradaki çalışmalar, Dünya’daki insanlara da katkı sağlıyor.
Bunların haricinde, biliminsanları mikro-kütleçekimde uzun süre yaşandığında insan bedenine neler olduğunnu da inceliyor. İstasyona katkı sağlayan uzay ajansları uzay araçlarının nasıl çalıştığını da oldukça iyi anladırlar ve bu da gelecek uzay misyonları için önem arz ediyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu ile İlgili İlginç Bilgiler
- Uluslararası Uzay İstasyonu’nun inşasına 16 ülke katkı sunmuştur: Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, Belçika, Brezilya, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallık.
- Uluslararası Uzay İstasyonu saniyede 8 kilometre hızla hareket ediyor. Yani Dünya’nın etrafında dönmesi yaklaşık 90 dakika sürüyor.
- Uluslararası Uzay İstasyonu 109 metre uzunluğunda.
- Uluslararası Uzay İstasyonu inşa edilen en pahalı şey. Maliyeti yaklaşık olarak 120 milyar dolar.
- Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sadece iki tuvalet var. Astronotların ve laboratuvar hayvanlarının ürinleri daha sonra su kaynağı olarak kullanılabilmek için filtreleniyor.
- Uzayda olmanız bilgisayarınıza virüs buluşmayacağı anlamına gelmez. İstasyondaki 52 bilgisayar en az bir kere bilgisayar virüsü kaptı.
- Uluslararası Uzay İstasyonu, uzayın koklanabileceği belki de tek yer. Eski bir astronot bir uzay aracı istasyona bağlandığında hissettiği kokuyu “metalik iyonlaşma tipi koku” olarak tarif etmişti.
- Mikro-kütleçekimde kas ve kemik kütlesi azaldığından, istasyondaki ekip sağlıkları için günde en az iki saat egzersiz yapmak zorunda.
- Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki kablolar yaklaşık 13 kilometre uzunluğunda.
- İstasyondaki astronotlar yemek yerken tam olarak oturmuyorlar. Çünkü kütleçekim kuvveti çok zayıf; sadece kendilerini dengede tutabilmeleri yemek yemeleri için yeterli. Buzdolabı gerekmesin diye de yiyeceklerin tamamı konservelenmiş, susuz veya paketlenmiş halde.
- Uluslararası Uzay İstasyonu’na oksijen temini elektroliz denen bir süreçle sağlanıyor. Güneş panellerinden elde edilen elektrik akımı sayesinde su molekülleri hidrojen ve oksijen gazına ayrıştırılıyorlar.
Uluslararası Uzay İstasyonu Dünya’dan Görünür Mü?
Uluslararası Uzay İstasyonu Dünya’dan çıplak gözle görülebilir. Herhangi bir teleskoba veya dürbüne ihtiyaç yoktur. İstasyonu görebilmek için 51.65 derece kuzey ve güney enlemler arasında bulunmak yeterli olduğundan Türkiye’den de görülebilir.
Uzay istasyonunun ne zaman yakınınızdan geçeceğini öğrenmek için NASA’nın Spot the Station sitesine konumunuz ve eposta adresinizle kayıt olabilirsiniz. Böylelikle size yaklaştığında istasyonu izleyebilmeniz için NASA sizi bir eposta uyarısı yollayacak.
Uluslararası Uzay İstasyonu şu anda nerede? Bunu ISS Tracker denen çeşitli uygulama ve sitelerle sorgulayabilirsiniz. Uluslararası Uzay İstasyonu şu anda nerede olduğunu öğrenmek için buraya tıklayın.